معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی با بسترسازی، تولید و توسعه دانش و دستیابی به جایگاه قطب علمی، مشارکتی مؤثر در طراحی و اجرای پروژه‌های علمی و اجرایی در حوزه‌های مختلف مرتبط با سلامت در کشور داشته و گنجینه‌ای از تجربیات علمی و عملی در این حوزه به ارمغان آورده است.
از مهم‌ترین وظایف و اهداف مصوب جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی در حوزه پژوهش، دستیابی به دانش فنی در زمینه اولویت‌های اصلی پژوهشی این مجموعه اعم از “سلامت سالمندی” و “HSSE و مدیریت خطر“ و دستیابی به جایگاه قطب علمی در کشور در زمینه‌های فوق‌الذکر است.
این واحد با رویکردی نوآورانه به موضوع سالمندی با هدف «سالمندی سالم، فعال و خود مراقب» و بهره‌مندی از اساتید، متخصصان و صاحب‌نظران دانشگاهی اقدام به راه‌اندازی «شبکه ملی پیشگیری، پایش و ارتقاء سلامت سالمندی» در کشور نموده است که این هدف، در راستای دستیابی به مأموریت‌های کلان جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی به‌منظور مواجهه با بحران سالمندی جمعیت در ایران و همچنین زمینه ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در تمام استان‌های کشور می‌باشد.
به‌علاوه، به‌منظور ساماندهی و پیشبرد اهداف پژوهشی در زمینه مأموریت و رسالت خود در خصوص اولویت‌های واحد به برنامه‌ریزی، نظارت و ارزیابی فعالیت‌های علمی ـ پژوهشی با هدف ارتقاء کیفیت سلامت جامعه ایرانی می‌پردازد و در این راستا تلاش دارد با سیاست‌گزاری، نظارت، بسترسازی و تسهیل‌گری در مسیر پروژه‌ها و مأموریت‌های سازمانی، همکاری‌های گروهی درون و برون واحدی و دانشگاهی با در اختیار داشتن متخصصین و پژوهشگران، حضور مؤثری در برنامه‌ریزی و اجرای فعالیت‌های نوآورانه و فناورانه در عرصه‌های مختلف آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و ارائه خدمات سلامت با کیفیت در کشور داشته باشد.
اهم اهداف پژوهشی عبارتند از:
- طراحی، اجرا و مشارکت در اجرای پژوهش‌های بنیادی و توسعه‌های کاربردی مرتبط با اولویت‌های واحد
- دستیابی به دانش فنی لازم در ایجاد زیرساخت‌های لازم جهت ارائه خدمات پیشگیرانه و مراقبتی
- انجام فعالیت‌های فناوری، اشتغال‌ورزی و مهارت‌آموزی در حوزه‌های مرتبط با اولویت‌های واحد
- ارائه خدمات مشاوره‌ای برای سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان و ارائه‌دهندگان خدمات و خدمت‌گیرندگان
- حمایت و پشتیبانی از پروژه‌های محصول‌محور (فناورانه) و نوآورانه مرتبط اولویت‌های واحد
- طراحی، اجرا و مشارکت در اجرای رویدادهای علمی ملی و بین‌المللی مرتبط با اولویت‌های واحد در قالب همایش، سمینار، نشست و سمپوزیوم
- تألیف، تصنیف، گردآوری، ترجمه، انتشار و مشارکت در انتشار کتب عمومی و تخصصی مرتبط با اولویت‌های واحد
- طراحی، اجرا و مشارکت در برگزاری کارگاه‌های آموزشی عمومی، تخصصی و فوق‌تخصصی مرتبط با اولویت‌های واحد
- انتقال دانش مرتبط با اولویت‌های واحد حاصل از فعالیت‌های پژوهشی از طریق برگزاری نشست‌های علمی ـ تخصصی و انتشار مجلات علمی با رویکرد پژوهشی و ترویجی
- طراحی، اجرا و مشارکت در اجرای پروژه‌های داده‌کاوی اطلاعات مرتبط با اولویت‌های واحد
- طراحی و راه‌اندازی مراکز خدمات تخصصی مرتبط با اولویت‌های واحد
محورهای پژوهشی اصلی این مجموعه عبارتند از:
- مطالعات مربوط به افزایش سواد سلامت سالمندان در زمینه تغذیه، فعالیت‌های جسمانی، سلامت روان، سلامت جنسی و پیشگیری از استعمال دخانیات
- مطالعات مربوط به افزایش آگاهی‌های سلامت دوران سالمندی در پیشگیری از بیماری‌های شایع (بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان‌ها، دیابت، فشار خون، دمانس، اختلالات ادراری، پوکی استخوان)
- مطالعات مربوط به افزایش کیفیت زندگی در دوران سالمندی
- مطالعات مربوط به افزایش خود مراقبتی در زمینه پیشگیری از بیماری‌های شایع دوران سالمندی
- مطالعات مربوط به ارتقاء کیفیت خدمات سالمندی (شامل: ارائه دهندگان خدمات، مکانیسم‌های ارائه دهنده خدمات)
- مطالعات مربوط به طب سنتی و مکمل دوران سالمندی
سایر فعالیت‌ها:
- طراحی فناوری‌های نوآورانه در زمینه افزایش سواد سلامت سالمندان
- طراحی تکنولوژی‌های آموزشی در خصوص ارتقاء آگاهی و فعالیت‌های خود مراقبتی سالمندان
- تولید محتوای علمی (دستورالعمل‌ها، کتابچه‌ها و راهنمای عملی)
- مطالعات داده‌کاوی
- تبیین و تدقیق در مصادیق حقوق سالمندان
- بررسی حقوق سالمندان در اسناد بین الملل
- حقوق شهروندی سالمندان در بستر قوانین و مقررات داخلی:
- حق بر حمایت قانونی ویژه دولت
- حق بر تکریم و پاسداشت حیثیت انسانی (موضوع نقض حقوق سالمندان و سالمند آزاری)
- حق به رسمیت شناختن حقوق فردی و احترام به آزادی‌ها
- حق حیات و حق بر سلامت و تامین اجتماعی
- حق برابری و منع تبعیض ناروا
- حق بر تسریع و بموقع بودن خدمات دولتی و بهره‌مندی از فناوری روز
- حق رعایت حریم خصوصی
- حق بر آگاهی و دولت شفاف
- آزادی اندیشه و بیان و حق بر نقد و اظهار نظر
- حق مشارکت و مشاورت
- حقوق عادلانه کار و منع اجحاف
- حقوق ویژه اقشار آسیب‌پذیر سالخورده
- حق بر عدم تضرر و لزوم جبران خسارت وارده
- حق بر دادرسی منصفانه
- مطالعه تطبیقی حمایت از حقوق سالمندان در کشورهای مختلف
- بررسی وضعیت سالمندان و موانع موجود
- سازوکارهای حمایت از حقوق سالمندان
- حقوق سالمندان در معاضدت قضایی
- حقوق شهروندی
- سیاست‌گذاری تقنینی
- تولید محتوای آموزشی و توانمندسازی سالمندان و خانواده‌ها
- استخراج الگوی بومی توانمندسازی سالمندان در ایران
- ارایه آموزش‌های مبتنی بر الگوی توانمندسازی به سالمندان
- تدوین و ارایه الگوهای ارتقاء توانمندی‌های ارایه‌دهندگان خدمات سلامت سالمندی (مراقبین سالمند، پرستاران و پزشکان)
- شاخص‌سازی و استانداردسازی مراکز نگهداری و خدمات سالمندی در ایران
- برنامه‌ریزی اجتماعی با تمرکز بر بومی‌سازی توانمندسازی سالمندان
- بررسی و شناسایی عوامل مرتبط به ناکامی در دستیابی به مدیریت جامع حوزه سالمندی و همکاری‌های بین بخشی
- انجام مطالعات مرتبط به سالمندی سالم و موفق در ایران
- انجام مطالعات محیط دوستدار سالمند
- تبیین وضع موجود و مطلوب زندگی سالمندان در عرصه‌های معیشتی و سلامت اجتماعی با استفاده از نمودهاي بیرونی و مؤلفه‌هاي ملموس در قالب شاخص‌هاي قابل اندازه‌گیري
- انجام مطالعات تأمین خدمات مالی و معیشتی در بین بازنشستگان و سالمندان
- بررسی و استخراج شاخص‌های کار مناسب و شایسته در سالمندان
- تبیین راهکارهای ارتقاء و افزایش مشارکت بخش خصوصی با تاکید بر الگوهای توانمندسازی اقتصادی سالمندان
- انجام مطالعات و تدوین مدل بومی ارتقای وضعیت معیشت سالمندان
- انجام مطالعات و طراحی الگوی جامع صندوق‌های مردمی تأمین اعتبارات کسب و کارهای کوچک و حمایت از فعالیت‌های اقتصادی سالمندان
- طراحی و ایجاد نظام جامع مطالعات بازارکار سالمندان
- طراحی و پیاده‌سازی پورتال نیازها و توانمندی‌های اقتصادی سالمندان (سامانه بازار کار سالمندان)
- پایش، ارزیابی و آسیب‌شناسی شاخص‌های برخورداری از بیمه‌های اجتماعی سالمندان و ارائه راه‌حل برای رفع نواقص و کاستی‌ها
- ارزیابی و آسیب‌شناسی برنامه‌ها و سیاست‌های رفاهی مرتبط با سالمندان در ایران
- مطالعات تطبیقی سیاست‌های اجتماعی و تجربیات موفق سایر کشورها در موضوعات مرتبط با سالمندان
- بررسی علل عدم دستیابی به اهداف مندرج در اسناد بالادستی
- نقد و بررسی سیاست‌های رفاهی موجود، نقد و بررسی برنامه‌های بودجه دولت در هر سال
- ارایه سیاست‌های رفاهی سالمندان
- بررسی و مقایسه آسیب‌های اجتماعی سالمندان در ایران و جهان
- بررسی و تحلیل سیاست‌ها و برنامه‌هاي کاهش و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سالمندان ومشخص کردن ضعف و قوت‌هاي آنها و عوامل مرتبط
- انجام مطالعات سنجش، پایش، کنترل و نظارت آسیب‌های اجتماعی سالمندان در ایران
- استخراج الگوی آسیب‌های اجتماعی در سطح استانی و ملی در ایران
- بررسی تطبیقی مولفه‌های اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی در آسیب‌های اجتماعی سالمندان
- بررسی اپیدمیولوژی سالمندآزاری در ایران و جهان
- بررسی زمینه‌های بوم شناختی آسیب‌های اجتماعی
- بررسی و شناخت پیامدهای روانی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از آسیب‌های اجتماعی در سالمندان
- انجام مطالعات با هدف پیشگیری و کنترل آسیب‌های اجتماعی در سالمندان
- بررسی و تحلیل آثار رسانه‌ای در حوزه کاهش و پیشگیری آسیب‌های اجتماعی سالمندان
- انجام مطالعات در خصوص آسیب‌های نوپدید و فضای مجازی ویژه سالمندان
- مطالعات مربوط به شناسایی علل ایجاد کننده و پیشگیری کننده از اختلالات اضطرابی، افسردگی و جنسی
- مطالعات تطبیقی در حوزه موضوعات مرتبط با سلامت روان
- مطالعات و تحقیقات مرتبط با انزوای اجتماعی در سالمندان
- مطالعات و تحقیقات مرتبط با سلامت روان مراقبینِ سالمند
- مطالعات مربوط به فعالیت‌های معنادار و باورهای مذهبی و معنوی در کاهش اختلالات افسردگی و اضطراب
- پایش سلامت روان و مداخلات پیشگیرانه در افراد پیش سالمند
- مداخلات روانشناختی زود هنگام
سایر فعالیت‌ها:
- تولید ابزارهای علمی (پرسشنامه)
- مدل‌سازی
- انجام فعالیت‌های داده کاوی
- تولید محتوای علمی
- مطالعات مربوط به به شناسایی علل ایجاد کننده و پیشگیری کننده اختلالات نورودژنریتیو
- سکته‌های مغزی
- بی‌اختیاری ادرار (با منشاء عصب شناختی)
- مشکلات تعادلی و حرکتی (با منشاء عصب شناختی)
سایر فعالیت‌ها:
- ساخت ابزار سنجش شناختی
- هنجاریابی ابزار مناسب عصب شناختی
- ساخت ابزار بازتوانی عصب شناختی
- هنجاریابی ابزار مناسب بازتوانی عصب شناختی
- توسعه استفاده از روش‌های تصویربرداری کارکردی مغز در سنجش اختلالات شناختی مرتبط با سالمندی
- توسعه استفاده از روش‌های نوروفیزیولوژیک در بازتوانی شناختی اختلالات و مشکلات مرتبط با سالمندی
- ایمن‌سازی محیط زندگی سالمندان (خانه، مراکز مراقبتی، فضاهای شهری)
- مناسب‌سازی محیط زندگی سالمندان
- HSE و سالمندی
- طراحی، پیاده‌سازی استانداردهای مدیریتی در خصوص ارزیابی ریسک‌های ایمنی، بهداشتی و زیست محیطی خانه‌های سالمندان و مراکز مراقبتی
- پایش و ارزشیابی سیستم‌های ایمنی موجود
- طراحی چک لیست‌ها و پروتکل‌های حوزه ایمنی سالمندی
- چک لیست‌های ارزیابی و مدیریت ریسک محیط پیرامون سالمندان سالمندان
- مطالعات تطبیقی سیاست‌های اجتماعی و تجربیات موفق سایر کشورها در موضوعات مرتبط با سالمندان
- بررسی تجارب موفق سایر کشورها در خصوص فعالیت‌های انجام شده در حوزه سلامت سالمندان
- انجام مطالعات تطبیقی مبتنی بر محورهای سند سالمندی
- تولید دانش و توسعه ادبیات آگاهی‌های سالمندی سالم در رسانه‌های عمومی
- بررسی تاثیرات فردی، روانی و اجتماعی بیماری‌های باز پدید و نو پدید از جمله کووید 19 بر سبک زندگی سالمندان
- بررسی مطالعات تطبیقی انجام شده در زمینه بیماری‌های باز پدید و نو پدید در سالمندان